Sürü sağlığı konusunda en çok dikkat edilmesi gereken noktalardan biri de sığırların ayak sağlığı ve tırnak bakımıdır.
Sığır işletmelerinin sayı ve kapasitenin artmasıyla birlikte sürü genelinde ayak sağlığı ve buna bağlı topallıklar da yaygınlaşmaya başlamıştır. Özellikle süt sığırı işletmelerinde ayak sağlığının korunması, istenen verim özelliklerinin gösterilebilmesi için oldukça önemli bir konudur. Yüksek süt verimine sahip bir hayvanın ayak sağlığında meydana gelebilecek herhangi bir sorunda, iştah azalmasıyla birlikte önemli süt verimi düşüşü de gözlenir. Bu yüzden ayak hastalıklarını ve topallığı daha kapsamlı bir şekilde değerlendirmek gerekir.
Sığır işletmelerinde bazı sebeplerden dolayı sürüden çıkarma işlemleri yapılmaktadır. Zorunlu sürüden çıkarmanın en önemli sebeplerinden biri topallıktır. Sürüden çıkarma oranının istenen seviyelerde tutulamaması ekonomik kayıpla sonuçlanır. Bu sebeple zorunlu sürüden çıkarmaya neden olabilecek hastalıkların kontrol altında tutulması gerekir. Sürü genelinde topallık oranının kontrol altında tutulabilmesi için sürü yönetimi, bakım ve beslenme gibi uygulamalara özen gösterilmelidir.
Beslenmeyle ilişkili olarak; ani yem değişiklikleri, vitamin ve mineral takviyeleri, rasyonun yağ ve protein içeriği ile nişasta ve selüloz oranları topallığı doğrudan etkileyen unsurlardır. Özellikle yüksek nişasta ve düşük selüloz içeren rasyonlarla besleme sonucunda işkembenin asitliğinin artması en önemli topallık sebeplerindendir. Aynı şekilde rasyonda yağ, protein, mineral ve vitamin oranlarının fazla olması, tırnak kalitesini ve sertliğini etkilemektedir.
Bakım ile ilişkili olarak; özellikle barınak koşulları ayak hastalıklarının oluşumunda etkilidir. Hayvanların serbest bir şekilde gezebildikleri temiz bir mera ya da barınak ortamı, ayak hastalıklarının görülme oranını minimuma indirmektedir. Özellikle gübre ve idrarın drenajının iyi yapılamadığı kirli zeminlerde barındırılan hayvanların tırnakları yüksek neme maruz kalır ve yumuşamaya başlar. Bağlı duraklı ahırlarda hayvanların hareketleri sınırlandığı için zeminin sürekli temiz tutulması gerekir. Aksi takdirde sürekli dışkı ve idrar bulunan zeminde durmak zorunda kalacaklarından, ayak sağlığının korunması mümkün olmayacaktır. Bunun dışında düzenli tırnak kesimi ve bakımının yapılması da hastalıkların önüne geçilmesini sağlar. Hatalı tırnak kesimleri yapıldığında, vücut ağırlığı dengeli bir şekilde dağılmadığı için ayak hastalıkları oluşmaktadır. Hayvanların hareketlerinin kısıtlandığı işletmelerde, tırnakların aşırı uzamasına bağlı sorunlar oluşmaktadır. Tırnak bakımı ve kesiminin iyi yapılmasıyla bu tür sorunların önüne geçilebilir.
BenimSürüm Sürü Takip Programı’nda bulunan Sağlık Yönetimi Modülü ile topallık görülen hayvanların muayene sonuçlarını ve tedavi yöntemlerini kaydedebilirsiniz. Bu sayede, sürünüzde topallık görülen hayvanları daha rahat kontrol edebilirsiniz.
